«جام آرزوها». این شاید تعبیر مناسبی برای جام ملت‌های آسیا باشد. جامی که «ملت»های هر یک از این تیم‌ها، آرزوهای خود را در پیروزی و موفقیت تیم کشور خود جست‌وجو می‌کنند. مثل ملت ایران که آرزو دارند «تیم ملی»شان بر فراز قله فوتبال قاره کهن قرار بگیرد و جام قهرمانی را بعد از حدود 43 سال بالای سر ببرد. انتظاری که بعد از نمایش سزاوارنه ایران در جام جهانی 2018 روسیه بیشتر شده و حالا بسیاری از علاقه‌مندان به فوتبال، امیدوارند تیم تحت هدایت کارلوس کی‌روش در امارات نیز بتواند بازی‌های خوبی به نمایش بگذارد و در نهایت جام قهرمانی روی دستان کاپیتان مسعود شجاعی بالای سر برود.
گروهی شدن مسابقات در ایران
جام ملت‌های 2019 امارات، هفدهمین دوره این رقابت‌ها محسوب می‌شود. مسابقاتی که اولین دوره آن در سال 1956 در هنگ‌کنگ برگزار شد. «تونکو عبدالرحمان» رئیس وقت کنفدراسیون فوتبال آسیا طرحی به نام «جام آسیا» را به اعضای اندک کنفدراسیون ارائه کرد. جالب اینکه اولین دوره این مسابقات، 4 سال زودتر از جام ملت‌های اروپا برگزار شد. در نخستین دوره تنها 4 کشور حضور داشتند و کره جنوبی اولین قهرمان آسیا لقب گرفت. در سال ۱۹۶۸ که ایران میزبان جام ملت‌ها شد، برای نخستین بار جام به صورت گروهی برگزار شد. ایران در یک بازی شبه‌فینال در حالی که برای قهرمانی به یک مساوی احتیاج داشت، رژیم صهیونیستی را شکست داد و اولین قهرمانی را در اولین دوره حضور خود به دست آورد. از این دوره، کم‌کم قدرت‌های آسیایی بیدار شدند. کره شمالی، برمه و کره‌جنوبی رقبای ایران در راه قهرمانی بودند.
بیشترین تیم‌ها در 2019
این رقابت‌ها در 16 دوره گذشته با 4، 5، 6، 8، 10، 12 و 16 تیم برگزارشده و این دوره برای اولین بار با حضور 24 تیم برگزار می‌شود. نکته‌ای که وجود دارد، این است که 34 تیم در ادوار جام ملت‌ها بوده‌اند ولی هیچ کدام از این 24 تیم فعلی، در تمام ادوار قبلی حضور نداشته‌اند و هیچ کدام هم اولین حضورشان در این رقابت‌ها نیست. ایران و کره جنوبی با 14 دوره حضور رکورددار هستند و فلسطین، لبنان و ترکمنستان هم دومین حضور خود را تجربه می‌کنند.
ایران موفق‌ترین میزبان
امارات برای دومین بار میزبان جام ملت‌هاست. این کشور عربی در سال 1996 میزبان بود و حالا بعد از 23 سال، دوباره عهده‌دار برگزاری این مسابقات شده است. در آن دوره از مسابقات، عربستان به قهرمانی رسید و امارات نایب قهرمان شد که بهترین مقام این کشور بوده است. تاکنون 6 کشور در 7 میزبانی، به قهرمانی رسیده‌اند. کره جنوبی (1960)، رژیم صهیونیستی (1964)، ایران (1968 و 1976)، کویت (1980)، ژاپن (1992) و استرالیا (2015) که آخرین دوره این مسابقات هم بوده است. ایران با دو قهرمانی در 2 میزبانی خود موفق‌ترین میزبان بوده. ضمن اینکه ایران، تایلند، قطر و امارات کشورهایی هستند که هر کدام 2بار میزبان شده‌اند و از این حیث رکورددار هستند.
غرب آسیا موفق‌تر از شرق
اگر بخواهیم قهرمانی‌های جام ملت‌های آسیا را بین غرب و شرق آسیا تقسیم کنیم، باید گفت که غرب آسیا با ۵ کشور، ۹ قهرمانی به دست آورده و شرق آسیا با ۳ کشور، ۷ قهرمانی کسب کرده است. ایران 3 قهرمانی، عربستان 3 قهرمانی، کویت یک قهرمانی، عراق یک قهرمانی و رژیم صهیونیستی یک قهرمانی (این تیم در حال حاضر عضو کنفدراسیون فوتبال آسیا نیست) در غرب آسیا و ژاپن 4 قهرمانی، کره جنوبی 2 قهرمانی و استرالیا یک قهرمانی در شرق آسیا کسب کرده‌اند. البته کنفدراسیون فوتبال آسیا به 5 «زیرفدراسیون» غرب آسیا، شرق آسیا، آسیای مرکزی، جنوب آسیا و جنوب شرق آسیا تقسیم می‌شود.
ایران و رکوردهایش
تیم ملی در حالی در دوره قبل جام ملت‌ها و در مرحله یک‌چهارم نهایی با شکست 7 بر 6 در ضربات پنالتی مقابل عراق، از رسیدن به نیمه نهایی بازماند که در ادوار جام ملت‌های آسیا تکلیف ۲۱ بازی در ضربات پنالتی مشخص‌شده و ایران با 8 بار حضور در ضربات پنالتی در این زمینه رکورددار است. نکته نگران‌کننده این است که ایران تنها در 2 بازی پیروز شده و 6 بار بازنده پنالتی‌ها بوده است. کنفدراسیون فوتبال آسیا در پایان هر دوره، بهترین بازیکن را انتخاب می‌کند. این جایزه در دوره‌های ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۸ وجود نداشت و در سال ۱۹۸۰ هم بازیکنی انتخاب نشد. در دوره گذشته این مسابقات، ماسیمو لنگو بازیکن استرالیا بهترین بازیکن جام شد. از ایران هم زنده یاد ابراهیم آشتیانی (1972)، علی پروین (1976) و خداداد عزیزی (1996) بهترین بازیکن جام ملت‌ها شده‌اند و ایران با داشتن 3 بازیکن در این بخش، رکورددار است. علی دایی با زدن 8 گل در سال ۱۹۹۶، رکورددار تعداد گل زده در یک دوره از جام ملت‌هاست. ضمن اینکه او با زدن 14 گل، بهترین گلزن ادوار این جام نیز محسوب می‌شود. ایران با داشتن 9 آقای گل در 16 دوره گذشته، در این زمینه نیز رکورددار است.
«پوکری»ها و «هت‌تریک»ها
ایران تنها کشوری است که 2 بازیکنش موفق به ثبت پوکر (زدن 4 گل در یک بازی) در جام ملت‌ها شده است. سریع‌ترین پوکر توسط علی دایی در سال ۱۹۹۶ و بازی خاطره‌انگیز ایران و کره جنوبی در ۲۳ دقیقه ثبت شد. ضمن این که بهتاش فریبا هم در سال 1980 و در بازی ایران و بنگلادش در 71 دقیقه 4 گل به ثمر رساند. یک پوکر برای بحرین و یک پوکر هم برای اردن در جام ملت‌ها ثبت‌شده. در ادوار جام ملت‌ها شاهد ۱۲ هت‌تریک بوده‌ایم که ایران با ثبت 4 هت‌تریک بهترین عملکرد را داشته و ژاپن (3)، کره‌جنوبی و چین (2) و عربستان (1) هت‌تریک داشته‌اند. سریع‌ترین هت‌تریک توسط علی جباری در سال ۱۹۷۲ در بازی ایران و بنگلادش در ۵ دقیقه ثبت‌شده است.
ایرانی‌ها بهترین مربیان بومی
محمود بیاتی (1968)، زنده‌یاد محمد رنجبر (1972) و حشمت مهاجرانی (1976) سه مربی ایرانی هستند که ایران را قهرمان جام ملت‌ها کرده‌اند و از نظر مربیان بومی آسیا، ایران را رکورددار کرده‌اند ولی کارلوس آلبرتو پریرا، سرمربی سابق تیم ملی برزیل با 2 قهرمانی (1980) با کویت و (1988) با عربستان موفق‌ترین مربی ادوار این رقابت‌ها بوده و همراه زیکو با ژاپن (2004) و جوروان ویرا (2007) با عراق 3 مربی برزیلی بوده‌اند که 4 قهرمانی در جام ملت‌ها کسب کرده‌اند. گفتنی است، در جدول کلی جام ملت‌ها، ایران با 13 دوره حضور در 62 بازی، 37 برد، 18 تساوی و 7 باخت کسب کرده و 119 گل زده و 45 گل هم دریافت کرده و با 129 امتیاز در صدر جدول این مسابقات قرار دارد. کره جنوبی با 112 امتیاز دوم است و ژاپن با 84 امتیاز در رده سوم قرار دارد.
انتهای پیام/#
